5.5.2. Dầm có bản bụng má»ng
Dầm có bản bụng rất má»ng (Ä‘á»™ mảnh quy Æ°á»›c 6 <= ^w <= 13 ) được sá» dụng để mang lại hiệu quả kinh tế cao. Bản bụng má»ng mất ổn định dÆ°á»›i dạng sóng nhá» nghiêng tại gối đầu tiên (nÆ¡i có lá»±c cắt lá»›n, hình 5.33) hoặc bị phình trong vùng chịu nén. Những dầm loại nà y phù hợp vá»›i những cấu kiện có hoạt tải ổn định. Theo khÃa cạnh khác, có thể coi dầm là m việc nhÆ° già n vá»›i thanh bụng kéo chÃnh là phần bụng chịu kéo, thanh bụng chịu nén chÃnh là sÆ°á»n cứng gia cÆ°á»ng.
Hình 5.33. Trạng thái ứng suất trong ô bản bụng sát gối
Dầm có bản bụng má»ng có thể có hoặc không có sÆ°á»n gia cÆ°á»ng, nếu có sÆ°á»n gia cÆ°á»ng thì khoảng cách giữa chúng khoảng ( 1  1,5 )hw . SÆ°á»n có thể bố trà thà nh cặp đối xứng hoặc ở má»™t bên dầm, kÃch thÆ°á»›c của chúng giống nhÆ° trong dầm tổ hợp hà n chữ I. Trong ô bản gần gối, dÆ°á»›i tác dụng của lá»±c cắt, bản bụng mất ổn định dÆ°á»›i dạng sóng, dải bản chịu kéo có thể đạt tá»›i giá»›i hạn chảy. Ứng suất kéo trong bản bụng truyá»n tá»›i sÆ°á»n gối, gây uốn sÆ°á»n. Äể tăng Ä‘á»™ cứng sÆ°á»n gối trong khoảng cách không nhá» hÆ¡n chiá»u rá»™ng sÆ°á»n và không quá 1,3hw bổ sung má»™t cặp sÆ°á»n. Lúc nà y tại gối nếu cắt theo phÆ°Æ¡ng song song vá»›i trục dầm ta sẽ có tiết diện dầm chữ I vừa chịu nén và uốn. Ứng suất kéo trong bụng cÅ©ng được truyá»n lên cánh, gây nên uốn dá»c.
Trạng thái giá»›i hạn đạt được khi hình thà nh khá»›p dẻo trên bản cánh và má»™t phần bản bụng tiếp xúc vá»›i bản cánh ( 0,5tw ) theo hÆ°á»›ng ï³ 2 . Vá»›i những ô bản, là m việc chịu uốn thuần túy, trạng thái giá»›i hạn xác định bởi mất ổn định của vùng nén dẫn tá»›i mất khả năng là m việc ở những vùng nà y. Biểu đồ ứng suất chỉ có trên cánh nén và má»™t phần bản bụng tiếp xúc vá»›i cánh nén có bá» rá»™ng 0,85tw, biểu đồ ứng suất nà y gần nhÆ° hình chữ nháºt khi ứng suất đạt tá»›i giá»›i hạn chảy. Trong vùng kéo bắt đầu xuất hiện biến dạng không Ä‘Ã n hồi. SÆ¡ đồ trạng thái giá»›i hạn ô bản, là m việc chịu uốn thuần túy, cho trên hình 5.34.
Hình 5.34. Trạng thái ứng suất trong ô bản bụng giữa dầm (chịu uốn): a –ô bản; b- tiết diện tÃnh toán; c- biểu đồ ứng suất pháp
Vá»›i những dầm Ä‘Æ¡n giản có tiết diện chữ I đối xứng, chịu tải trá»ng tÄ©nh và uốn phẳng, có thể sá» dụng thép có giá»›i hạn chảy tá»›i 430MPa. Äá»™ bá»n của dầm, gia cÆ°á»ng bởi sÆ°á»n cứng theo Ä‘iá»u kiện 6 <= ï¬w <= 13 , có thể kiểm tra bằng công thức:
Các ô bản bụng Ä‘á»u được kiểm tra vá»›i công thức nhÆ° trên. SÆ°á»n cứng cÅ©ng cần được kiểm tra ổn định theo phÆ°Æ¡ng ngoà i mặt phẳng, giống nhÆ° thanh chịu nén N, xác định nhÆ° sau:
Giá trị N không nhá» hÆ¡n lá»±c táºp trung tác dụng lên sÆ°á»n, tiết diện thanh là chữ tháºp gồm tiết diện sÆ°á»n cá»™ng thêm má»™t phần bản bụng có bá» rá»™ng 0,65tw từ
hai phÃa của sÆ°á»n, chiá»u dà i tÃnh toán l0 = hw( 1 - ï¢ ÃŸ ) , nhÆ°ng không nhá» hÆ¡n 0,7hw .
Khi xác định Ä‘á»™ võng của dầm có bản bụng má»ng có sÆ°á»n gia cÆ°á»ng, mômen quán tÃnh của tiết diện dầm được tÃnh giảm bằng cách nhân vá»›i hệ số ï¡ = 1,2 - 0,33ï¬ w .