Ngà y 08/3/2018, Hoa Kỳ đã áp đặt mức thuế 25% đối vá»›i hà ng nháºp khẩu thép và 10% đối vá»›i nhôm nháºp khẩu theo Mục 232 của Äạo luáºt Mở rá»™ng thÆ°Æ¡ng mại năm 1962 vì lý do an ninh quốc gia.
Trong má»™t Ä‘á»™ng thái tÆ°Æ¡ng tá»± và o tháng 12/2017, Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại Hoa Kỳ đã tăng thuế nháºp khẩu đối vá»›i sản phẩm thép từ Việt Nam có xuất xứ từ Trung Quốc khi tránh các quy tắc chống bán phá giá và chống trợ cấp. Việc tăng thuế sẽ tác Ä‘á»™ng đến ngà nh thép ở Việt Nam nhÆ°ng các công ty thép ở Việt Nam tin rằng thuế quan sẽ không có ảnh hưởng lá»›n đến tổng thể ná»n kinh tế. Việt Nam không phải là thị trÆ°á»ng chÃnh cho nháºp khẩu thép nhôm của Mỹ và chỉ là thị trÆ°á»ng xuất khẩu thép thứ 12 và o Hoa Kỳ.
Ngà y 21/5/2018, Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại Hoa Kỳ đã Ä‘Æ°a ra thuế nháºp khẩu đối vá»›i sản phẩm thép Việt Nam có xuất xứ Trung Quốc. Nháºp khẩu thép cán nguá»™i từ Việt Nam tăng từ 9 triệu USD lên 215 triệu USD hà ng năm, trong khi nháºp khẩu thép chống ăn mòn tăng từ 2 triệu USD lên 80 triệu USD kể từ năm 2015, khi Mỹ áp đặt thuế chống bán phá giá đối vá»›i Trung Quốc. Thép chống ăn mòn (CORE) từ Việt Nam có xuất xứ Trung Quốc, sẽ phải đối mặt vá»›i thuế chống bán phá giá là 199,43% và thuế đối kháng là 39,05%. Nháºp khẩu thép cán nguá»™i sẽ đối mặt vá»›i mức thuế chống bán phá giá 199,76% và thuế đối kháng là 256,44%. Tuy nhiên, các nhà xuất khẩu và các nhà nháºp khẩu có thể xin miá»…n trừ nếu há» có thể xác nháºn rằng các sản phẩm của hỠđược sản xuất từ chất ban đầu có nguồn gốc ở Việt Nam hoặc bất kỳ quốc gia nà o khác, ngoà i Trung Quốc.
Việc tăng thuế quan sẽ ảnh hưởng đến các nhà sản xuất trong nÆ°á»›c, nhÆ°ng tác Ä‘á»™ng đến tổng thể ná»n kinh tế là tối thiểu. Trong năm 2017, Hoa Kỳ chiếm 11,1% xuất khẩu thép của VIệt Nam, tức là chÆ°a đến 2% tổng xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, thuế quan tăng sẽ gia tăng cạnh tranh cho các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c, đặc biệt trên thị trÆ°á»ng ná»™i địa.
Nguồn cung tổng thể cÅ©ng có thể tăng ở Äông Nam à dẫn đến sá»± sụt giảm vá» giá, mà có thể mang lại lợi Ãch cho ngÆ°á»i tiêu dùng cuối cùng. Vá»›i các mức thuế má»›i, nhà xuất khẩu Việt Nam nên áp dụng các biện pháp nhất định để tránh bị phạt không cần thiết.
Thứ nhất, bảo đảm phân loại HS chÃnh xác, theo đó, nhà xuất khẩu nên xác định rõ rà ng mã phân loại HS mà má»™t sản phẩm có ở Hoa Kỳ, vì hải quan Mỹ đôi khi đặt câu há»i vá» các chi tiết kỹ thuáºt và quy trình sản xuất để bảo đảm rằng mã HS chÃnh xác được áp dụng.
Thứ hai, khi khai báo trị giá hải quan, các doanh nghiệp cần kiểm tra kỹ các hợp đồng, Ä‘Æ¡n đặt hà ng và hóa Ä‘Æ¡n để bảo đảm rằng trị giá hải quan được khai báo là chÃnh xác để tránh các mức phạt hải quan.
Thứ ba, tránh trung chuyển, và o tháng 12/2017, chÃnh phủ Hoa Kỳ đã tăng thuế nháºp khẩu đối vá»›i sản phẩm thép từ Việt Nam có xuất xứ từ Trung Quốc vì há» muốn tránh quy tắc chống bán phá giá và chống trợ cấp. Các doanh nghiệp Việt Nam nên có các biện pháp để tránh những vấn Ä‘á» nhÆ° váºy khi Mỹ đã áp dụng hình phạt và tiá»n phạt cho các hà nh Ä‘á»™ng đó.
Bức tranh ngà nh thép của Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng nhanh chóng trong và i năm qua, tăng 21,64% từ năm 2013 đến năm 2016. Trong năm 2017, sản lượng thép đã tăng 23,5% trong khi tiêu thụ thép tăng 25,7%. Sự gia tăng sản xuất được thúc đẩy bởi tăng xuất khẩu sang các nước ASEAN và tiêu dùng trong nước.
Trong năm 2017, có hÆ¡n 22 triệu tấn thép được sản xuất và sản lượng tiêu thụ đạt gần 19 triệu tấn. Doanh thu xuất khẩu thép đã đạt 3,64 tá»· USD, tăng 45,4% so vá»›i năm 2016, trong khi nháºp khẩu đạt 20 triệu tấn, trị giá 10,5 tá»· USD, giảm 14,2% vá» lượng nhÆ°ng tăng 13,2% vá» giá trị. Năm 2017, ASEAN chiếm phần lá»›n kim ngạch xuất khẩu thép của Việt Nam ở mức 59,3%. Hoa Kỳ đứng thứ hai vá»›i 11,1% sau đó là EU, Hà n Quốc, Ấn Äá»™, Äà i Loan, và Australia vá»›i 9%, 5,8%, 3,4%, 2,25% và 1,88%.
Theo Hiệp há»™i thép Việt Nam (VSA), ngà nh thép được dá»± báo sẽ tăng 20 đến 22% trong năm 2018 và trong tháºp ká»· tá»›i, tốc Ä‘á»™ tăng trưởng sẽ từ 15 đến 18%. Äặc biệt trong năm 2018, tăng trưởng mạnh nhất sẽ diá»…n ra vá»›i thép cán nóng ở mức 154%, tiếp theo là ống thép hà n, thép mạ kẽm, thép xây dá»±ng và thép cán nguá»™i vá»›i tốc Ä‘á»™ lần lượt là 15%, 12%, 10% và 5%. Nhu cầu trong nÆ°á»›c sẽ tiếp tục tăng trong năm 2018 vá»›i 20-22%, có thể giúp cân bằng nhu cầu bị giảm từ thị trÆ°á»ng xuất khẩu, đặc biệt Hoa Kỳ. Tuy nhiên, các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c phải giảm chi phà sản xuất và gia tăng chất lượng sản phẩm nếu muốn phục vụ thị trÆ°á»ng ná»™i địa, vì các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c chỉ chiếm khoảng má»™t ná»a tổng nhu cầu ná»™i địa.
Trong quan hệ thÆ°Æ¡ng mại vá»›i Việt Nam vá» thép, Hoa Kỳ là thị trÆ°á»ng xuất khẩu thép lá»›n thứ hai của Việt Nam (sau ASEAN), chiếm 11,1% trong tổng xuất khẩu thép năm 2017. Tuy nhiên, nháºp khẩu thép từ Việt Nam chỉ chiếm khoảng 5% tổng nháºp khẩu của Hoa Kỳ. Dá»±a và o tá»· trá»ng nhá» trong tổng nháºp khẩu, chÃnh phủ đã nhấn mạnh rằng các sản phẩm thép và nhôm được sá» dụng xây dá»±ng dân dụng, không phải cho mục Ä‘Ãch cÆ¡ sở hạ tầng hay an ninh do đó không gây nguy cÆ¡ cho an ninh quốc gia, lý do mà Mỹ tuyên bố để tăng thuế.
Ba mặt hà ng xuất khẩu hà ng đầu từ Việt Nam sang Hoa Kỳ là thép cuộn cán nguội (CRC), cuộn mạ kẽm nhúng nóng (HDG) và các cuộn dây kim loại khác. Xuất khẩu CRC đã tăng từ 33.199 tấn năm 2015 lên 155.169 tấn năm 2017, trong khi sản lượng của HDG tăng từ 292 tấn năm 2014 lên 124.799 tấn năm 2017. Các loại thép dẹt khác tăng từ 181 tấn năm 2013 lên 130.440 tấn năm 2017.
Vá»›i việc tăng thuế nháºp khẩu nhôm thép của Hoa Kỳ, các doanh nghiệp Việt Nam cần Ä‘a dạng hóa xuất khẩu gồm cả thị trÆ°á»ng và danh mục sản phẩm để giảm thiểu thiệt hại. Gần 60% xuất khẩu thép của Việt Nam Ä‘i và o thị trÆ°á»ng ASEAN; Vì váºy, thuế quan của Mỹ sẽ không có tác Ä‘á»™ng lá»›n đối vá»›i tổng thể ngà nh. Tuy nhiên, các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c phải đầu tÆ° và o công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm chi phà sản xuất nếu muốn tiếp cáºn thị trÆ°á»ng má»›i hoặc há»— trợ các ngà nh công nghiệp trong nÆ°á»›c.
Các thị trÆ°á»ng xuất khẩu chÃnh của thép Việt Nam là ASEAN, Hoa Kỳ, EU, Hà n Quốc, Ấn Äá»™, Äà i Loan, và Australia. Vá»›i thuế suất của Mỹ đặt ra, các doanh nghiệp có cÆ¡ há»™i táºp trung và o các thị trÆ°á»ng khác để bù đắp việc giảm xuất khẩu ở thị trÆ°á»ng Mỹ. Vá»›i nhiá»u FTA đã có hiệu lá»±c, và các FTA má»›i nhÆ° FTA Việt Nam- EU, hiệp định CPTPP hiện Ä‘ang chá» phê chuẩn, Việt Nam sẽ tăng cÆ°á»ng tiếp cáºn thị trÆ°á»ng má»›i.
Theo Hiệp há»™i thép thế giá»›i, nhu cầu thép sẽ tiếp tục tăng trưởng toà n cầu trong năm 2018, và các doanh nghiệp Việt Nam nên táºp trung và o các thị trÆ°á»ng má»›i khi tất cả các FTA có hiệu lá»±c. Cụ thể tăng trưởng trong nhu cầu thép trên thế giá»›i: EU (1,4%), các nÆ°á»›c Châu Âu khác (5,2%), NAFTA (1,2%), CIS (3,8%), Trung và Nam Mỹ (4,7%), Châu Phi (3,3%), Trung Äông (4,8%), Châu à (1,2%), ASEAN (6,8%).
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp Việt Nam có thể táºp trung hÆ¡n và o thị trÆ°á»ng ná»™i địa, tiêu thụ thép trong nÆ°á»›c đã tăng 25,7% từ năm 2013 đến 2016, khiến Việt Nam trở thà nh nÆ°á»›c tiêu thụ lá»›n nhất trong số các nÆ°á»›c ASEAN. Năm 2018, nhu cầu trong nÆ°á»›c được dá»± Ä‘oán sẽ tăng từ 20 đến 22% lên 27 triệu tấn, cao nhất trong khu vá»±c và trong tốp 10 toà n cầu. Tuy nhiên, các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c chỉ đáp ứng được 40% nhu cầu trong nÆ°á»›c, dẫn đến thâm hụt thÆ°Æ¡ng mại rất lá»›n. Do sá»± gia tăng đô thị hóa, tăng trưởng cÆ¡ sở hạ tầng và đầu tÆ°, nguồn cung nà y có thể táºp trung và o thị trÆ°á»ng chÆ°a được khai thác cho các công ty trong nÆ°á»›c. Các công ty Việt Nam nhÆ° Pomina, Táºp Ä‘oà n Hoa Sen và thép Hòa Phát đã chú ý đến nhu cầu rất lá»›n nà y và gia tăng đầu tÆ° trong nÆ°á»›c.
Theo Viện Nghiên cứu POSCO, ngà nh xây dá»±ng của Việt Nam đã tăng trưởng 8% và chiếm 33,3% GDP năm 2017, sẽ tiếp tục thúc đẩy nhu cầu vá» thép. Ngà nh xây dá»±ng đã chiếm tá»›i 93% tổng nhu cầu thép ở Việt Nam và đạt mức tăng trưởng chi tiêu 8,5% (CAGR). Ngà nh xây dá»±ng được dá»± báo sẽ tăng 7% hà ng năm trong tháºp ká»· tá»›i, mang lại cÆ¡ há»™i lá»›n cho các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các sản phẩm nhÆ° thép kết cấu được dá»± Ä‘oán chiếm 80% tổng nhu cầu thép, đạt 24 triệu tấn và o năm 2020.
Nguồn tin: Tà i chÃnh