Theo nguồn tin của Tuổi Trẻ, ngà y 15-2, Thanh tra ChÃnh phủ (TTCP) đã ban hà nh kết luáºn thanh tra dá»± án mở rá»™ng sản xuất giai Ä‘oạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO).
Hiện nay, tuy nhà thầu Trung Quốc đã rút ngÆ°á»i vá» sau khi nháºn hÆ¡n 90% tiá»n của chủ đầu tÆ° thanh toán nhÆ°ng nhà máy vẫn chỉ là đống sắt nằm im lìm.
Rót 4.500 tỉ đồng, dự án vẫn là đống sắt gỉ
Theo kết luáºn thanh tra, từ tháng 10-2004, Thủ tÆ°á»›ng ChÃnh phủ có văn bản cho phép TISCO láºp báo cáo nghiên cứu khả thi nâng công suất sản xuất phôi thép từ 250.000 tấn lên 750.000 tấn/năm. Khoảng ná»a năm sau, Thủ tÆ°á»›ng đồng ý chủ trÆ°Æ¡ng đầu tÆ°.
Dá»± án có 2 gói thầu chÃnh là má» sắt Tiến Bá»™ tổng giá trị 442 tỉ đồng và gói thầu tổng EPC số 01 dây chuyá»n công nghệ luyện kim khu vá»±c LÆ°u Xá tổng giá trị 143 triệu USD (tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng gần 2.300 tỉ đồng). Ngoà i ra, dá»± án còn phải thá»±c hiện 22 gói thầu khác.
Nhà máy gang thép Thái Nguyên nhìn từ trên cao - Video: NAM TRẦN
Xem thêm video khác trên TVO
Theo số liệu của TISCO, tổng giá trị thanh toán tÃnh đến 31-12-2016 là gần 4.500 tỉ đồng, trong đó chi phà thiết bị hÆ¡n 2.100 tỉ, chi phà xây dá»±ng gần 1.000 tỉ... Tổng dÆ° nợ gốc, lãi vay ngân hà ng phải trả của dá»± án là 3.900 tỉ (hiện lãi vay phải trả trên 40 tỉ đồng/tháng).
Mặc dù hÆ¡n 4.500 tỉ đồng đã được đổ và o đây nhÆ°ng thá»±c tế cá» dại má»c xung quanh nhà máy, khắp nÆ¡i là ống thép, khung nhà , thiết bị... là m dở dang. Từ nhiá»u năm nay nhà máy nà y "đắp chiếu", các thiết bị được đầu tÆ° mua tiá»n tỉ vá» lắp đặt nay chịu cảnh gỉ sét.
Theo TTCP, thá»±c tế dá»± án nà y đã phải kéo dà i, cháºm tiến Ä‘á»™ trên 10 năm, đã tạm dừng thi công từ năm 2013 đến nay. Tổng mức đầu tÆ° của dá»± án đã phải tăng nhÆ°ng toà n bá»™ các hạng mục chÃnh chÆ°a hoà n thà nh. Nhà thầu là Công ty Táºp Ä‘oà n xây lắp luyện kim Trung Quốc chÆ°a chuyển đủ thiết bị theo danh mục, tình trạng máy móc thiết bị hÆ° há»ng, sai khác vá» xuất xứ, thông số kỹ thuáºt... ảnh hưởng nghiêm trá»ng đến tiến Ä‘á»™, chất lượng dá»± án.
Nâng tổng mức đầu tư lên 8.100 tỉ sai quy định
Má»™t trong những sai phạm đặc biệt nghiêm trá»ng được TTCP chỉ ra là tổng mức đầu tÆ° của dá»± án được Ä‘iá»u chỉnh tăng thêm hÆ¡n 4.200 tỉ đồng thiếu cÆ¡ sở căn cứ pháp lý.
Theo đó, trên cÆ¡ sở báo cáo của TISCO, tháng 8-2012 Tổng công ty Thép Việt Nam (VNS) có văn bản gá»i Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng. Sau đó, bá»™ nà y báo cáo Thủ tÆ°á»›ng Ä‘á» nghị Ä‘iá»u chỉnh tổng mức đầu tÆ° dá»± án từ 3.800 tỉ lên 8.100 tỉ.
Ngà y 20-11-2012, Văn phòng ChÃnh phủ có văn bản thông báo ý kiến của phó thủ tÆ°á»›ng giao Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng tiếp thu ý kiến của các bá»™, ngà nh vá» Ä‘á» nghị tăng tổng mức đầu tÆ° dá»± án.
5 tháng sau, cÆ¡ quan nà y tiếp tục có văn bản gá»i Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng và VNS thông báo ý kiến của phó thủ tÆ°á»›ng vá» tổng mức đầu tÆ°. Ngà y 15-5-2013, chủ tịch HÄQT TISCO ký quyết định phê duyệt Ä‘iá»u chỉnh tổng mức đầu tÆ° dá»± án tăng thêm hÆ¡n 4.200 tỉ, thá»i gian thá»±c hiện đến hết năm 2014 Ä‘i và o hoạt Ä‘á»™ng.
Theo kết luáºn thanh tra, trÆ°á»›c khi tổng mức đầu tÆ° dá»± án được tăng lên 8.100 tỉ, Văn phòng ChÃnh phủ yêu cầu má»™t số bá»™, ngà nh và Ngân hà ng Nhà nÆ°á»›c cho ý kiến. Các bá»™, ngà nh có ý kiến việc Ä‘iá»u chỉnh tổng mức đầu tÆ° là thiếu cÆ¡ sở căn cứ pháp lý, ảnh hưởng đến hiệu quả dá»± án.
Kết quả thanh tra cho thấy TISCO, VNS và các cÆ¡ quan tÆ° vấn, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng đã có nhiá»u khuyết Ä‘iểm sai phạm. Cụ thể, theo quy định thì dá»± án không được Ä‘iá»u chỉnh tổng mức đầu tÆ° do sá» dụng trên 30% vốn nhà nÆ°á»›c và không có cÆ¡ sở Ä‘iá»u chỉnh tổng mức đầu tÆ° đối vá»›i hợp đồng EPC 01. Việc thẩm tra và rà soát hiệu quả kinh tế chÆ°a được thá»±c hiện đầy đủ.
Theo kết luáºn thanh tra, Văn phòng ChÃnh phủ còn có 2 văn bản trình phó thủ tÆ°á»›ng và thông báo ý kiến của phó thủ tÆ°á»›ng, trong đó có ná»™i dung đồng ý TISCO thanh toán các khoản chi phà trả cho MCC (váºt tÆ° và thiết bị hÆ° há»ng bởi gỉ sét, lão hóa do để lÆ°u kho bãi lâu ngà y...).
"Những ná»™i dung nêu tại 2 văn bản nà y không đúng vá»›i hợp đồng EPC, quy định pháp luáºt vỠđầu tÆ°", TTCP kết luáºn. Trách nhiệm liên quan đến việc tăng tổng mức đầu tÆ° nà y theo TTCP thuá»™c vá» lãnh đạo và các cán bá»™ liên quan thuá»™c Văn phòng ChÃnh phủ, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, lãnh đạo của VNS, TISCO...
Nhà máy gang thép Thái Nguyên: 8.100 tỉ đồng thà nh đống sắt gỉ - Ảnh 3.
Dá»± án mở rá»™ng giai Ä‘oạn 2 - Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO) - Äồ há»a: T.ÄẠT
Chuyển kết luáºn thanh tra đến CÆ¡ quan cảnh sát Ä‘iá»u tra
Kết luáºn thanh tra cÅ©ng chỉ ra sai phạm, khuyết Ä‘iểm của 11 cÆ¡ quan bá»™ ngà nh và cÆ¡ quan chÃnh phủ. Trong đó trách nhiệm chÃnh thuá»™c vá» TISCO. ÄÆ¡n vị nà y đã láºp báo cáo nghiên cứu tiá»n khả thi chÆ°a đầy đủ cÆ¡ sở trình VNS, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng và Thủ tÆ°á»›ng ChÃnh phủ; thà nh láºp ban quản lý dá»± án không đủ năng lá»±c; phê duyệt hồ sÆ¡ má»i sÆ¡ tuyển gói thầu EPC không đúng quy định...
Tổng công ty Thép Việt Nam là đại diện chủ sở hữu vốn tại TISCO nhÆ°ng không là m đầy đủ trách nhiệm. CÆ¡ quan nà y đã chấp thuáºn ná»™i dung báo cáo do TISCO láºp chÆ°a đầy đủ cÆ¡ sở trình Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng và Thủ tÆ°á»›ng; thẩm định phê duyệt tổng mức đầu tÆ° thiếu cÆ¡ sở; thiếu kiểm tra giám sát... Nhà thầu Trung Quốc không thá»±c hiện các Ä‘iá»u khoản đã cam kết trong hợp đồng, cung cấp nhiá»u máy móc thiết bị sai chủng loại, xuất xứ, chÆ°a hoà n trả nhiá»u khoản tiá»n thuế cho TISCO.
Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, Bá»™ Tà i chÃnh, Bá»™ Kế hoạch - đầu tÆ°, Bá»™ Xây dá»±ng có ý kiến thống nhất trình Thủ tÆ°á»›ng Ä‘iá»u chỉnh tăng chi phà phần C 15,57 triệu USD từ nguồn dá»± phòng của dá»± án không là m tăng tổng mức đầu tÆ° nhÆ°ng không đúng vá»›i hợp đồng EPC.
TTCP kiến nghị Thủ tÆ°á»›ng chỉ đạo Bá»™ Công an khẩn trÆ°Æ¡ng Ä‘iá»u tra những sai phạm có dấu hiệu hình sá»±. TTCP đã chuyển nhiá»u hồ sÆ¡, tà i liệu liên quan cho CÆ¡ quan cảnh sát Ä‘iá»u tra. Trong đó có sai phạm liên quan đến việc tổng giám đốc TISCO và má»™t số cán bá»™ ký hợp đồng, văn bản tiếp nháºn nhiá»u loại máy móc, thiết bị không đúng chủng loại, thông số kỹ thuáºt ảnh hưởng đến chất lượng công trình. Tổng giám đốc TISCO và má»™t số cán bá»™ trình, phê duyệt và thanh toán nhiá»u khoản tiá»n cho nhà thầu vi phạm quy định.
TTCP cÅ©ng chuyển kết luáºn thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra trung Æ°Æ¡ng để xem xét, xá» lý theo thẩm quyá»n đối vá»›i cán bá»™, đảng viên có khuyết Ä‘iểm, sai phạm thuá»™c diện Bá»™ ChÃnh trị, Ban Bà thÆ° quản lý.
Nhà máy gang thép Thái Nguyên: 8.100 tỉ đồng thà nh đống sắt gỉ - Ảnh 5.
Do để ngoà i trá»i nên má»™t số nguyên váºt liệu và thiết bị đã bị gỉ sét - Ảnh: NAM TRẦN
Nhà máy gang thép Thái Nguyên: 8.100 tỉ đồng thà nh đống sắt gỉ - Ảnh 6.
Nhà máy gang thép Thái Nguyên - Ảnh: NAM TRẦN
Nhà máy gang thép Thái Nguyên: 8.100 tỉ đồng thà nh đống sắt gỉ - Ảnh 7.
Nhà máy gang thép Thái Nguyên - Ảnh: NAM TRẦN
Nhà máy gang thép Thái Nguyên: 8.100 tỉ đồng thà nh đống sắt gỉ - Ảnh 8.
Nhà máy gang thép Thái Nguyên - Ảnh: NAM TRẦN
Nhà máy gang thép Thái Nguyên: 8.100 tỉ đồng thà nh đống sắt gỉ - Ảnh 9.
Nhà máy gang thép Thái Nguyên - Ảnh: NAM TRẦN
THÂN HOÀNG
THÂN HOÀNG