Tại Äiá»u 89 Luáºt xây dá»±ng 2014 quy định vỠđối tượng và các loại giấy phép xây dá»±ng nhÆ° sau:
“1. TrÆ°á»›c khi khởi công xây dá»±ng công trình, chủ đầu tÆ° phải có giấy phép xây dá»±ng do cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c có thẩm quyá»n cấp theo quy định của Luáºt nà y, trừ trÆ°á»ng hợp quy định tại khoản 2 Äiá»u nà y.
2. Công trình được miễn giấy phép xây dựng gồm:
a) Công trình bà máºt nhà nÆ°á»›c, công trình xây dá»±ng theo lệnh khẩn cấp và công trình nằm trên địa bà n của hai Ä‘Æ¡n vị hà nh chÃnh cấp tỉnh trở lên;
b) Công trình thuá»™c dá»± án đầu tÆ° xây dá»±ng được Thủ tÆ°á»›ng ChÃnh phủ, Bá»™ trưởng, Thủ trưởng cÆ¡ quan ngang Bá»™, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp quyết định đầu tÆ°;
c) Công trình xây dá»±ng tạm phục vụ thi công xây dá»±ng công trình chÃnh;
d) Công trình xây dá»±ng theo tuyến ngoà i đô thị nhÆ°ng phù hợp vá»›i quy hoạch xây dá»±ng đã được cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c có thẩm quyá»n phê duyệt hoặc đã được cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c có thẩm quyá»n chấp thuáºn vá» hÆ°á»›ng tuyến công trình;
Ä‘) Công trình xây dá»±ng thuá»™c dá»± án khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao có quy hoạch chi tiết 1/500 đã được cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c có thẩm quyá»n phê duyệt và được thẩm định thiết kế xây dá»±ng theo quy định của Luáºt nà y;
e) Nhà ở thuá»™c dá»± án phát triển đô thị, dá»± án phát triển nhà ở có quy mô dÆ°á»›i 7 tầng và tổng diện tÃch sà n dÆ°á»›i 500 m2 có quy hoạch chi tiết 1/500 đã được cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c có thẩm quyá»n phê duyệt;
g) Công trình sá»a chữa, cải tạo, lắp đặt thiết bị bên trong công trình không là m thay đổi kết cấu chịu lá»±c, không là m thay đổi công năng sá» dụng, không là m ảnh hưởng tá»›i môi trÆ°á»ng, an toà n công trình;
h) Công trình sá»a chữa, cải tạo là m thay đổi kiến trúc mặt ngoà i không tiếp giáp vá»›i Ä‘Æ°á»ng trong đô thị có yêu cầu vá» quản lý kiến trúc;
i) Công trình hạ tầng kỹ thuáºt ở nông thôn chỉ yêu cầu láºp Báo cáo kinh tế - kỹ thuáºt đầu tÆ° xây dá»±ng và ở khu vá»±c chÆ°a có quy hoạch chi tiết xây dá»±ng Ä‘iểm dân cÆ° nông thôn được duyệt;
k) Công trình xây dá»±ng ở nông thôn thuá»™c khu vá»±c chÆ°a có quy hoạch phát triển đô thị và quy hoạch chi tiết xây dá»±ng được duyệt; nhà ở riêng lẻ ở nông thôn, trừ nhà ở riêng lẻ xây dá»±ng trong khu bảo tồn, khu di tÃch lịch sá» - văn hóa;
l) Chủ đầu tÆ° xây dá»±ng công trình được miá»…n giấy phép xây dá»±ng theo quy định tại các Ä‘iểm b, d, Ä‘ và i khoản nà y có trách nhiệm thông báo thá»i Ä‘iểm khởi công xây dá»±ng kèm theo hồ sÆ¡ thiết kế xây dá»±ng đến cÆ¡ quan quản lý xây dá»±ng tại địa phÆ°Æ¡ng để theo dõi, lÆ°u hồ sÆ¡.
…â€.
Căn cứ theo quy định nêu trên, việc xây dá»±ng nhà xưởng không thuá»™c trÆ°á»ng hợp được miá»…n giấy phép xây dá»±ng nên bắt buá»™c phải xin cấp phép. Việc bên chủ sở hữu không xin cấp phép Ä‘ang vi phạm quy định pháp luáºt vá» xây dá»±ng, hà nh vi nà y sẽ bị xá» phạt hà nh chÃnh theo quy định tại Äiá»u 13 Nghị định 121/2013/NÄ-CP nhÆ° sau:
“Äiá»u 13. Vi phạm quy định vá» tổ chức thi công xây dá»±ng
...
6. Phạt tiá»n đối vá»›i hà nh vi tổ chức thi công xây dá»±ng công trình không có giấy phép xây dá»±ng mà theo quy định phải có giấy phép xây dá»±ng nhÆ° sau:
a) Phạt tiá»n từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối vá»›i xây dá»±ng nhà ở riêng lẻ ở nông thôn hoặc xây dá»±ng công trình khác không thuá»™c các trÆ°á»ng hợp quy định tại Äiểm b và Äiểm c Khoản nà y;
b) Phạt tiá»n từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối vá»›i xây dá»±ng nhà ở riêng lẻ ở đô thị;
c) Phạt tiá»n từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối vá»›i xây dá»±ng công trình thuá»™c trÆ°á»ng hợp phải láºp báo cáo kinh tế - kỹ thuáºt xây dá»±ng công trình hoặc láºp dá»± án đầu tÆ° xây dá»±ng công trình.
...
8. Äối vá»›i hà nh vi quy định tại Khoản 3, Khoản 5, Khoản 6 và Khoản 7 Äiá»u nà y, sau khi có biên bản vi phạm hà nh chÃnh của ngÆ°á»i có thẩm quyá»n mà vẫn tái phạm thì tùy theo mức Ä‘á»™ vi phạm, quy mô công trình vi phạm bị xá» phạt từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng và bị tÆ°á»›c quyá»n sá» dụng giấy phép xây dá»±ng (nếu có).
9. Hà nh vi quy định tại Khoản 3, Khoản 5, Khoản 6 và Äiểm b Khoản 7 Äiá»u nà y mà không vi phạm chỉ giá»›i xây dá»±ng, không gây ảnh hưởng các công trình lân cáºn, không có tranh chấp, xây dá»±ng trên đất thuá»™c quyá»n sá» dụng hợp pháp thì ngoà i việc bị xá» phạt vi phạm hà nh chÃnh, còn bị buá»™c ná»™p lại số lợi bất hợp pháp có được bằng 40% giá trị phần xây dá»±ng sai phép, không phép đối vá»›i công trình là nhà ở riêng lẻ và bằng 50% giá trị phần xây dá»±ng sai phép, không phép, sai thiết kế được phê duyệt hoặc sai quy hoạch xây dá»±ng hoặc thiết kế đô thị được duyệt đối vá»›i công trình thuá»™c dá»± án đầu tÆ° xây dá»±ng hoặc công trình chỉ yêu cầu láºp báo cáo kinh tế - kỹ thuáºt xây dá»±ng công trình. Sau khi chủ đầu tÆ° hoà n thà nh việc ná»™p phạt thì cÆ¡ quan có thẩm quyá»n cấp giấy phép xây dá»±ng hoặc Ä‘iá»u chỉnh giấy phép xây dá»±ng.
10. Hà nh vi quy định tại Khoản 3, Khoản 5, Khoản 6 và Khoản 7 Äiá»u nà y mà không thuá»™c trÆ°á»ng hợp xá» lý theo quy định tại Khoản 9 Äiá»u nà y thì bị xá» lý theo quy định tại Nghị định số 180/2007/NÄ-CP.â€
NhÆ° váºy, trÆ°á»ng hợp chủ sở hữu chấp hà nh đầy đủ quyết định xá» phạt vi phạm hà nh chÃnh, quyết định áp dụng bổ sung biện pháp khắc phục háºu quả và phần diện tÃch nà y phù hợp vá»›i quy hoạch tại địa phÆ°Æ¡ng thì có thể gá»i hồ sÆ¡ đến cÆ¡ quan có thẩm quyá»n xin cấp giấy phép xây dá»±ng cho chủ sở hữu nhà xưởng.
TrÆ°á»ng hợp nếu công trình xây dá»±ng không thuá»™c trÆ°á»ng hợp xá» lý tại khoản 9 Äiá»u 13 Nghị định 121/2013/NÄ-CP thì sẽ bị xá» lý theo quy định tại Äiá»u 12 Nghị định 180/2007/NÄ-CP nhÆ° sau:
Äiá»u 12. Xá» lý công trình xây dá»±ng không có Giấy phép xây dá»±ng
1. Những công trình xây dá»±ng theo quy định phải có Giấy phép xây dá»±ng, khi xây dá»±ng không có Giấy phép xây dá»±ng, trừ những trÆ°á»ng hợp quy định tại khoản 2 Äiá»u nà y phải bị xá» lý nhÆ° sau:
a) Láºp biên bản ngừng thi công xây dá»±ng, yêu cầu chủ đầu tÆ° tá»± phá dỡ công trình xây dá»±ng vi phạm tráºt tá»± xây dá»±ng đô thị;
b) TrÆ°á»ng hợp chủ đầu tÆ° không ngừng thi công xây dá»±ng phải bị đình chỉ thi công xây dá»±ng, buá»™c phá dỡ công trình xây dá»±ng vi phạm tráºt tá»± xây dá»±ng đô thị; đồng thá»i, áp dụng các biện pháp ngừng cung cấp các dịch vụ Ä‘iện, nÆ°á»›c và các dịch vụ khác liên quan đến xây dá»±ng công trình; cấm các phÆ°Æ¡ng tiện váºn tải chuyên chở váºt tÆ°, váºt liệu, công nhân và o thi công xây dá»±ng;
c) Cưỡng chế phá dỡ nếu chủ đầu tÆ° không thá»±c hiện quyết định đình chỉ thi công xây dá»±ng. Chủ đầu tÆ° chịu trách nhiệm vá» toà n bá»™ chi phà láºp phÆ°Æ¡ng án phá dỡ (nếu có) và chi phà tổ chức cưỡng chế phá dỡ.
2. Äối vá»›i những công trình xây dá»±ng không có Giấy phép xây dá»±ng nhÆ°ng đủ Ä‘iá»u kiện để cấp Giấy phép xây dá»±ng theo quy định thì xá» lý nhÆ° sau:
a) Những công trình xây dá»±ng phải bị láºp biên bản ngừng thi công xây dá»±ng, yêu cầu chủ đầu tÆ° là m thủ tục xin cấp Giấy phép xây dá»±ng gồm: công trình xây dá»±ng phù hợp vị trà quy hoạch đã được cấp có thẩm quyá»n phê duyệt; công trình xây dá»±ng trên đất ở có Giấy chứng nháºn quyá»n sá» dụng đất và quyá»n sở hữu nhà , phù hợp quy hoạch xây dá»±ng; xây dá»±ng má»›i trên ná»n nhà cÅ© hoặc cải tạo nhà đang ở phù hợp quy hoạch xây dá»±ng; công trình xây dá»±ng trên đất có đủ Ä‘iá»u kiện vá» cấp Giấy chứng nháºn quyá»n sá» dụng đất theo quy định của pháp luáºt đất Ä‘ai;
b) TrÆ°á»ng hợp chủ đầu tÆ° không ngừng thi công xây dá»±ng, công trình phải bị đình chỉ thi công xây dá»±ng, buá»™c xin cấp Giấy phép xây dá»±ng, đồng thá»i áp dụng các biện pháp quy định tại Ä‘iểm b khoản 1 Äiá»u nà y.
Trong thá»i hạn tối Ä‘a 60 ngà y, kể từ ngà y có quyết định đình chỉ thi công xây dá»±ng, chủ đầu tÆ° không xuất trình Giấy phép xây dá»±ng do cÆ¡ quan có thẩm quyá»n cấp thì bị cưỡng chế phá dỡ;
c) Sau khi được cấp Giấy phép xây dựng, nếu công trình đã xây dựng sai nội dung Giấy phép xây dựng thì chủ đầu tư phải tự phá dỡ phần sai nội dung Giấy phép xây dựng. Sau khi tự phá dỡ công trình sai nội dung Giấy phép xây dựng, chủ đầu tư mới được tiếp tục thi công xây dựng.
TrÆ°á»ng hợp chủ đầu tÆ° không tá»± phá dỡ phần sai ná»™i dung Giấy phép xây dá»±ng được cấp thì phải bị cưỡng chế phá dỡ theo quy định tại Äiá»u 24 Nghị định nà y và phải chịu trách nhiệm vá» toà n bá»™ chi phà tổ chức cưỡng chế phá dỡ;
d) TrÆ°á»ng hợp chủ đầu tÆ° bị từ chối cấp Giấy phép xây dá»±ng hoặc không có Giấy phép xây dá»±ng sau thá»i hạn quy định tại Ä‘iểm b khoản 2 Äiá»u nà y thì chủ đầu tÆ° phải tá»± phá dỡ công trình vi phạm, nếu chủ đầu tÆ° không tá»± phá dỡ thì bị cưỡng chế phá dỡ và phải chịu trách nhiệm vá» toà n bá»™ chi phà tổ chức cưỡng chế phá dỡ.