Sản xuất cung vượt cầu
Theo Æ°á»›c tÃnh, hiện tổng năng lá»±c sản xuất của ngà nh thép trong nÆ°á»›c và o khoảng 30 triệu tấn/năm, đứng đầu các nÆ°á»›c Äông Nam à nhÆ°ng các doanh nghiệp chỉ hoạt Ä‘á»™ng dÆ°á»›i năng lá»±c nà y. Cụ thể, theo thống kê của Hiệp há»™i Thép Việt Nam (VSA), các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c má»›i chỉ sản xuất đạt trung bình 63% công suất, thấp hÆ¡n so vá»›i mức huy Ä‘á»™ng công suất bình quân của thế giá»›i là khoảng 76,9% (theo thống kê của Hiệp há»™i thép Thế giá»›i tÃnh đến tháng 4.2018).
Hiệp há»™i thép Việt Nam cÅ©ng khẳng định: Cho đến nay, chỉ duy nhất mặt hà ng thép cuá»™n cán nóng được nháºp khẩu để là m nguyên liệu sản xuất các sản phẩm dẹt là trong nÆ°á»›c chÆ°a có. Còn hầu hết các sản phẩm thép khác cÆ¡ bản đã đáp ứng đủ nhu cầu trong nÆ°á»›c. Tháºm chà các doanh nghiệp phải đẩy mạnh xuất khẩu để mở rá»™ng tiêu thụ nhằm giảm bá»›t áp lá»±c cạnh tranh cho thị trÆ°á»ng ná»™i địa. Vì váºy, VSA kiến nghị ChÃnh phủ chỉ nên khuyến khÃch doanh nghiệp đầu tÆ° và o các sản phẩm thép hợp kim chất lượng cao để phục vụ sản xuất cÆ¡ khà chế tạo, đóng tà u, ô tô… mà trong nÆ°á»›c chÆ°a sản xuất được
Bên cạnh sá»± cạnh tranh trên thị trÆ°á»ng ná»™i địa, các doanh nghiệp bắt buá»™c phải tìm Ä‘Æ°á»ng xuất khẩu để gia tăng lượng tiêu thụ. Tuy nhiên, hà ng rà o tá»± vệ ở nhiá»u quốc gia áp dụng cho sản phẩm thép ngà y cà ng tăng. Äiá»u nà y khiến cho sản phẩm thép của Việt Nam cÅ©ng không dá»… dà ng tìm Ä‘Æ°á»ng xuất ngoại.
Ngược lại, lượng thép nháºp khẩu và o thị trÆ°á»ng Việt Nam thá»i gian qua liên tục gia tăng dù chúng ta đã áp dụng hà ng rà o thÆ°Æ¡ng mại vá»›i thép không gỉ cán nguá»™i, thép mạ, thép hình chữ H, phôi thép và thép dà i... Và dụ vá»›i thép không gỉ cán nguá»™i, việc áp dụng thuế chống bán phá giá đã được Ä‘Æ°a ra từ tháng 10.2014 đối vá»›i các sản phẩm nháºp khẩu từ Trung Quốc, Malaysia và Indonesia. Sau hai lần rà soát, mức thuế nà y đã được gia tăng và kéo dà i đến tháng 10.2019, theo đó, mức thuế được áp dụng cho từng nÆ°á»›c từ 9,55 - 37,29%. Hoặc thép hình chữ H có xuất xứ từ Trung Quốc bị áp thuế chống bán phá giá khi nháºp khẩu và o Việt Nam từ đầu năm 2017. Sản phẩm nà y sẽ chịu thuế nháºp khẩu bổ sung vá»›i mức thuế từ 21,18 - 36,33%... Dù váºy lượng thép không gỉ cán nguá»™i hay thép hình chữ H nháºp khẩu vẫn liên tục gia tăng.
Chiêu “né†thuế
Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy từ tháng 1 - 11.2018, cả nÆ°á»›c đã nháºp khẩu sắt thép các loại vá»›i tổng giá trị hÆ¡n 12,4 tỉ USD. Trong đó riêng sản phẩm từ sắt thép tăng mạnh 16,4% so vá»›i cùng kỳ năm trÆ°á»›c. Riêng lượng sản phẩm nháºp khẩu từ Trung Quốc có trị giá hÆ¡n 5,57 tỉ USD, chiếm 45% kim ngạch nháºp khẩu sắt thép các loại.
Nếu cá»™ng cả trị giá nháºp khẩu phế liệu sắt thép thá»i gian qua là 1,77 tỉ USD thì cả nÆ°á»›c đã chi tổng cá»™ng hÆ¡n 14,17 tỉ USD nháºp khẩu các loại sản phẩm từ sắt thép.
thep nhap ep thep noi
Việt Nam đã áp thuế chống bán phá giá đối vá»›i nhiá»u sản phẩm thép nhÆ°ng lượng nháºp khẩu vẫn tăng
M.P
Những năm gần đây, ngà nh thép Trung Quốc đối diện vá»›i vấn Ä‘á» thừa cung cÅ©ng nhÆ° chi phà sản xuất tăng và lợi nhuáºn giảm do giá lao Ä‘á»™ng, các quy định vá» môi trÆ°á»ng và thuế chống bán phá giá. ChÃnh phủ Trung Quốc đã quyết định giảm sản lượng thép xuống 100 triệu tấn/năm và o năm 2020 và tÃch cá»±c há»— trợ di dá»i các nhà máy sản xuất thép ra nÆ°á»›c ngoà i. Và dụ, Táºp Ä‘oà n Sting Shan đã thà nh láºp nhà máy cán nóng thép không gỉ (inox) ở Indonesia. Hay nhÆ° nhà máy Alliance Steel được hai chÃnh phủ Trung Quốc và Malaysia cùng hợp tác thà nh láºp tại Malaysia. Tổ hợp nà y có năng lá»±c sản xuất khoảng 3 triệu tấn/năm, gồm các sản phẩm là thép thanh, thép cuá»™n và thép hình. Công ty nà y đã Ä‘i và o sản xuất thá» nghiệm từ tháng 9.2018 và bán hà ng ra thị trÆ°á»ng trong cuối năm 2018. Tuy nhiên, thị trÆ°á»ng sở tại không tiêu thụ hết lượng sản phẩm của các công ty nà y nên bắt buá»™c cÅ©ng phải xuất khẩu.
Theo GS-TS Ngô Trà Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trÆ°á»ng giá cả (Bá»™ Tà i chÃnh), sắt thép giá rẻ nháºp khẩu sẽ là nguy cÆ¡ cao cho các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c. HÆ¡n nữa, hiện tượng sản phẩm tìm Ä‘Æ°á»ng “lách†bằng cách thay xuất xứ để và o Việt Nam mà không chịu thuế chống bán phá giá hoặc từ Việt Nam để xuất khẩu sang nÆ°á»›c khác cÅ©ng nhằm lẩn tránh thuế chống bán phá giá đã được cảnh báo nhiá»u lần. Do đó các cÆ¡ quan quản lý nhÆ° hải quan và Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng cần theo dõi chặt tình hình nháºp khẩu các sản phẩm sắt thép có nguy cÆ¡ lẩn tránh thuế tá»± vệ cao. Nếu các sản phẩm nháºp khẩu ồ ạt khi nguồn cung trong nÆ°á»›c dÆ° thừa, là m ảnh hưởng đến hoạt Ä‘á»™ng sản xuất thì phải chủ Ä‘á»™ng áp dụng biện pháp phòng vệ thÆ°Æ¡ng mại. Bản thân các doanh nghiệp sản xuất khi bị thiệt hại cÅ©ng phải đệ Ä‘Æ¡n yêu cầu cÆ¡ quan quản lý Ä‘iá»u tra để mở rá»™ng áp dụng thuế chống bán phá giá, không chỉ dà nh cho sản phẩm từ Trung Quốc mà còn từ nhiá»u nÆ°á»›c khác, kể cả trong khu vá»±c ASEAN.
Mai PhÆ°Æ¡ng
Thanh Niên