Sau ba năm liên tiếp chịu sức ép do ná»n kinh tế suy giảm, các doanh nghiệp ngà nh thép đã phải thu hẹp quy mô, cắt giảm đến 40% công suất. Có thể thấy ngà nh thép Ä‘ang tiếp tục phải đối diện vá»›i tÆ°Æ¡ng lai không mấy sáng sủa khi hà ng tồn kho không giảm, mức tiêu thụ không tăng, xuất khẩu yếu.
Ế ẩm thép giữa mùa xây dá»±ng Thị trÆ°á»ng thép năm qua tiếp tục xuất hiện má»™t và i "gÆ°Æ¡ng mặt" nhÆ° Nhà máy thép Hòa Phát giai Ä‘oạn 2 ở Hải DÆ°Æ¡ng (công suất 500 nghìn tấn), Thép Việt - Mỹ (250 nghìn tấn), Thái Trung,... góp thêm sản lượng hÆ¡n 1,2 triệu tấn thép má»—i năm. Tổng giám đốc Tổng công ty Thép Việt Nam -CTCP (VNSteel) Lê Phú HÆ°ng nháºn định: Hiện tại, nguồn cung thép đã vượt gấp hai lần so vá»›i nhu cầu, cà ng khiến thị trÆ°á»ng chung thêm khó khăn. VNSteel là "anh cả" của ngà nh thép song cÅ©ng không tránh khá»i chao đảo, thua lá»— trong hai năm liên tiếp, nhiá»u chỉ tiêu chÃnh không đạt kế hoạch. Äiểm "an ủi" duy nhất mà VNSteel cÅ©ng nhÆ° má»™t số DN ngà nh thép có được là trong khó khăn, kinh doanh ảm đạm, các Ä‘Æ¡n vị đã tá»± Ä‘iá»u chỉnh chỉ tiêu kỹ thuáºt ở mức tốt nhất, giúp giảm chi phà giá thà nh, tăng lợi nhuáºn và sức cạnh tranh. Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên hoà n chỉnh quy trình nạp phôi nóng, giảm tiêu hao dầu FO 6 - 8 kg/tấn, là m lợi hà ng chục tá»· đồng; Thép miá»n Nam giảm tiêu hao dầu xuống dÆ°á»›i 20 kg/tấn,...
Theo thông lệ hằng năm, và o thá»i Ä‘iểm nà y, thị trÆ°á»ng váºt liệu xây dá»±ng, trong đó có thép Ä‘ang trong giai Ä‘oạn sôi Ä‘á»™ng nhất, tuy nhiên má»™t và i năm trở lại đây, tình hình diá»…n biến khác hẳn. Thép ế ẩm giữa mùa xây dá»±ng má»™t phần do kinh tế khó khăn, nhu cầu xây dá»±ng chững lại, má»™t phần bị cạnh tranh gay gắt vá»›i các mặt hà ng thép giá rẻ Ä‘ang ồ ạt chiếm lÄ©nh thị phần trong nÆ°á»›c. Trong nhiá»u năm, ngà nh thép phát triển lệch hÆ°á»›ng, dÆ° thừa thép xây dá»±ng và thiếu những mặt hà ng thép chất lượng cao nhÆ° thép tấm, thép chế tạo,...
Mặt hà ng thép xây dá»±ng tuy sản lượng lá»›n nhÆ°ng năng lá»±c cạnh tranh rất kém, khá vất vả khi đối diện vá»›i các sản phẩm giá rẻ từ Trung Quốc, thÆ°á»ng là bị thua ngay trên "sân nhà ". Trong tình cảnh nà y, để phát triển ngà nh thép lâu dà i, căn cÆ¡, việc cÆ¡ cấu ngà nh thép theo hÆ°á»›ng táºp trung sản xuất những mặt hà ng trong nÆ°á»›c còn thiếu Ä‘ang là đòi há»i bức bách.
"Hà ng rà o" bảo há»™ mặt hà ng thép trong nÆ°á»›c bằng chÃnh sách thuế quan sẽ buá»™c phải giảm bá»›t và gỡ bá» hoà n toà n, nếu không có biện pháp thay đổi, tá»± cứu mình, nguy cÆ¡ nhãn tiá»n là nhiá»u doanh nghiệp (DN) sẽ phá sản.
Äại diện Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng đánh giá, bên cạnh các yếu tố khách quan, cần nháºn thấy rõ nguyên nhân tăng trưởng thấp của ngà nh thép là do cách thức Ä‘iá»u hà nh, quản trị của DN. Do váºy, má»—i Ä‘Æ¡n vị cần đánh giá, cải tổ lại hệ thống theo hÆ°á»›ng tăng tÃnh chủ Ä‘á»™ng và chịu trách nhiệm của các Ä‘Æ¡n vị bên dÆ°á»›i, rà soát và giảm biên chế để bá»™ máy hoạt Ä‘á»™ng tinh gá»n và hiệu quả.
Giá giảm, sản lượng giảm Trong năm 2013, mặc dù ChÃnh phủ đã ban hà nh nhiá»u cÆ¡ chế, chÃnh sách vá» tái cÆ¡ cấu ná»n kinh tế, tháo gỡ khó khăn cho DN, nhÆ°ng do Ä‘á»™ trá»… chÃnh sách, nên hiệu quả, tác Ä‘á»™ng và tÃnh lan tá»a chÆ°a nhiá»u, hoạt Ä‘á»™ng sản xuất kinh doanh của DN nhìn chung vẫn trầm lắng.
Äối vá»›i ngà nh thép, sản lượng tiêu thụ sụt giảm, nhiá»u DN buá»™c phải giảm giá bán xuống dÆ°á»›i giá thà nh để "cắt lá»—". Theo Hiệp há»™i Thép Việt Nam (VSA), 13 DN sản xuất gang có năng lá»±c 3,3 triệu tấn, song chỉ sản xuất hÆ¡n 500 nghìn tấn (15 - 20% công suất); 26 DN sản xuất phôi thép, năng lá»±c khoảng 9,5 triệu tấn, nhÆ°ng cÅ©ng chỉ sản xuất cầm chừng hÆ¡n 5 triệu tấn (60% công suất). Mặt hà ng thép xây dá»±ng vốn là sản phẩm chủ lá»±c của ngà nh, vá»›i hÆ¡n 30 DN, năng lá»±c 9,3 triệu tấn, nhÆ°ng sản xuất chỉ đạt khoảng 50% công suất.
Nếu nhìn con số thống kê và i năm trở lại đây, dá»… dà ng nháºn thấy cả sản lượng phôi thép và thép xây dá»±ng bị Ä‘iá»u chỉnh giảm dần, trong khi công suất năng lá»±c hiện có tăng theo từng năm do má»™t số nhà máy thép má»›i Ä‘i và o hoạt Ä‘á»™ng, tăng thêm nguồn cung cho thị trÆ°á»ng.
Chủ tịch VSA Hồ NghÄ©a DÅ©ng đánh giá, chÃnh sách Ä‘iá»u hà nh kinh tế vÄ© mô là giảm đầu tÆ° công, "gói" há»— trợ thị trÆ°á»ng bất Ä‘á»™ng sản còn gặp nhiá»u vÆ°á»›ng mắc, chÆ°a phát huy tác dụng, khiến nhu cầu thị trÆ°á»ng đối vá»›i mặt hà ng thép giảm mạnh. DN thép buá»™c phải Ä‘iá»u chỉnh sản xuất, nhằm giảm bá»›t khó khăn và áp lá»±c đầu tÆ° vốn.
Do tiêu thụ cháºm, má»™t số nhà sản xuất muốn nâng thị phần, đã cạnh tranh bằng việc tăng chiết khấu, giảm giá bán,... khiến thị trÆ°á»ng chung cà ng há»—n Ä‘á»™n và bất lợi hÆ¡n. Nếu chỉ Ä‘Æ¡n thuần nhìn và o chỉ tiêu tăng trưởng, vẫn thấy ngà nh thép đạt khoảng 4-5% trong năm qua, tuy nhiên mức tăng nà y chủ yếu nhá» và o "sản phẩm phụ" nhÆ° tôn, thép mạ (xuất khẩu), còn sản phẩm chÃnh (phôi thép, thép xây dá»±ng) sụt giảm mạnh. Trong bối cảnh khó khăn chung, xuất khẩu được xem là "ánh sáng cuối Ä‘Æ°á»ng hầm" cho ngà nh thép, vá»›i sản lượng đạt gần ba triệu tấn, tăng khoảng 30% so năm 2012. Hiện tại, năng lá»±c sản xuất thép trong nÆ°á»›c Ä‘ang dÆ° thừa, khi có tÃn hiệu tÃch cá»±c của thị trÆ°á»ng, ngay láºp tức DN có thể đáp ứng được. Tuy nhiên thá»±c tế, bÆ°á»›c và o đầu năm 2014, mặc dù Ä‘ang trong mùa xây dá»±ng, diá»…n biến thị trÆ°á»ng khá ế ẩm và chÆ°a có tÃn hiệu các công trình khởi Ä‘á»™ng nhiá»u, nhiá»u DN Ä‘ang vò đầu bứt tai Ä‘iá»u chỉnh các kế hoạch kinh doanh theo sát thị trÆ°á»ng, tránh thua lá»—. Theo tÃnh toán của Chủ tịch VSA Hồ NghÄ©a DÅ©ng, để ngà nh thép tăng trưởng 5 - 7%, cần có các giải pháp nhÆ° phát hà nh thêm trái phiếu đầu tÆ° cÆ¡ sở hạ tầng, kÃch thÃch thị trÆ°á»ng bất Ä‘á»™ng sản sôi Ä‘á»™ng trở lại. DN ngà nh thép Ä‘ang kỳ vá»ng và o sá»± Ä‘iá»u hà nh của ChÃnh phủ trong ổn định kinh tế vÄ© mô, kiểm soát lạm phát và chÃnh sách tiá»n tệ hợp lý, linh hoạt, DN được vay vốn vá»›i lãi suất hợp lý để nâng cao năng lá»±c cạnh tranh.
Nguồn tin: Nhân Dân