Chỉ trong má»™t thá»i gian ngắn, thép Việt đối mặt vá»›i 8 vụ kiện. Con số nà y Ä‘Æ°a ngà nh thép đứng ở tốp đầu các vụ kiện phòng vệ thÆ°Æ¡ng mại.
“Chóng mặt†vì bị kiện
Từ ngà y 16/7-9/8, thép Việt đã bị khởi kiện phòng vệ thÆ°Æ¡ng mại và áp thuế tá»± vệ tạm thá»i từ 7 thị trÆ°á»ng (gồm Thái Lan, EU, Canada, Malaysia, Hoa Kỳ, Liên minh kinh tế à - Âu, Ấn Äá»™) vá»›i 8 vụ kiện. Riêng thị trÆ°á»ng Hoa Kỳ, chỉ cách nhau và i ngà y, thép Việt đã liên tiếp hai lần bị khởi xÆ°á»›ng Ä‘iá»u tra chống lẩn tránh thuế chống bán phá giá (CBPG) và chống trợ cấp (CTC).
Cụ thể, ngà y 18/7, Ủy ban châu Âu (EC) đã thông báo tá»›i Tổ chức ThÆ°Æ¡ng mại Thế giá»›i (WTO) vá» việc Liên minh châu Âu (EU) sẽ áp dụng biện pháp tá»± vệ tạm thá»i trong vụ việc Ä‘iá»u tra, áp dụng biện pháp tá»± vệ vá»›i má»™t số sản phẩm thép nháºp khẩu (NK).
Sản phẩm thép của Việt Nam bị áp dụng biện pháp với 3 nhóm sản phẩm gồm: Thép cán nguội hợp kim và không hợp kim; thép tấm mạ kim loại và thép không gỉ cán nguội dạng tấm và thanh.
Ngà y 20/7, CÆ¡ quan biên phòng Canada (CBSA) đã khởi xÆ°á»›ng Ä‘iá»u tra bán phá giá đối vá»›i má»™t số sản phẩm ống thép hà n các bon (CWP) có xuất xứ hoặc NK từ Pakistan, Philippines, Thổ NhÄ© Kỳ và Việt Nam.
Ngà y 24/7, Bá»™ Công nghiệp và ThÆ°Æ¡ng mại Quốc tế Malaysia (MITI) đã khởi xÆ°á»›ng Ä‘iá»u tra bán phá giá đối vá»›i má»™t số sản phẩm sắt hoặc thép cuá»™n hợp kim và không hợp kim cán phẳng mạ hoặc tráng kẽm có xuất xứ hoặc NK từ Trung Quốc và Việt Nam.
Ngà y 27/7, Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại Hoa Kỳ (DOC) khởi xÆ°á»›ng Ä‘iá»u tra chống lẩn tránh thuế CBPG và thuế CTC đối vá»›i sản phẩm thép chống ăn mòn (CORE) NK từ Việt Nam do nghi ngá» có sá»± lẩn tránh thuế CBPG và CTC đối vá»›i thép CORE NK từ Hà n Quốc và thuế CBPG đối vá»›i thép CORE NK từ Äà i Loan.
Tiếp sau đó, ngà y 2/8, DOC lại khởi xÆ°á»›ng Ä‘iá»u tra chống lẩn tránh thuế CBPG và thuế CTC đối vá»›i sản phẩm thép cuá»™n cán nguá»™i (CRS) NK từ Việt Nam do nghi ngá» có sá»± lẩn tránh thuế CBPG và CTC đối vá»›i thép CRS NK từ Hà n Quốc.
Ngà y 7/8, Liên minh kinh tế à - Âu (EEC) đã ra thông báo khởi xÆ°á»›ng Ä‘iá»u tra áp dụng biện pháp tá»± vệ toà n cầu đối vá»›i sản phẩm thép hợp kim và không hợp kim. Má»›i đây nhất, ngà y 9/8, Tổng vụ Phòng vệ thÆ°Æ¡ng mại (DGTR) - thuá»™c Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại và Công nghiệp Ấn Äá»™ đã khởi xÆ°á»›ng vụ việc Ä‘iá»u tra chống trợ cấp đối vá»›i sản phẩm ống thép không gỉ có xuất xứ hoặc NK từ Trung Quốc và Việt Nam.
Tại má»™t cuá»™c há»™i thảo má»›i đây vá» phòng vệ thÆ°Æ¡ng mại, ông Chu Thắng Trung, Phó cục trưởng Cục Phòng vệ thÆ°Æ¡ng mại, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho biết, trong số 78 vụ kiện vá» chống bán phá giá hai năm gần đây mà Việt Nam phải đối mặt, có tá»›i 37 vụ liên quan tá»›i ngà nh thép. Nếu tÃnh trên các vụ kiện chống lẩn tránh thuế, chống trợ cấp thì số vụ liên quan đến ngà nh thép còn cao hÆ¡n.
Trang bị kiến thức vá» các luáºt quốc tế
Theo nhiá»u chuyên gia vá» phòng vệ thÆ°Æ¡ng mại, nguyên nhân ngà nh thép bị kiện là do đây là mặt hà ng thiết yếu có khả năng tác Ä‘á»™ng lá»›n tá»›i sản xuất công nghiệp. Ngoà i ra, chủ nghÄ©a bảo há»™ Ä‘ang xuất hiện trở lại và thể hiện rõ rà ng hÆ¡n trên thế giá»›i. Bên cạnh đó, ngà nh thép của Việt Nam phát triển quá nóng nhÆ°ng chÆ°a trang bị đầy đủ để tham gia “cuá»™c chÆ¡i toà n cầuâ€, cạnh tranh vá»›i thép ngoại vẫn chỉ là giá thà nh sản xuất.
Phần lá»›n doanh nghiệp bị Ä‘iá»u tra là do chÆ°a am hiểu pháp luáºt, cách thức quản lý của nÆ°á»›c nháºp khẩu. Má»™t rủi ro nữa, doanh nghiệp ký hợp đồng rất sÆ¡ sà i và thÆ°á»ng không sá» dụng công cụ pháp lý để bảo vệ quyá»n lợi của mình.
Lý giải vá» việc thép Việt liên tục bị kiện, ông Nguyá»…n Văn SÆ°a, Phó Chủ tịch Hiệp há»™i thép Việt Nam (VSA) cho rằng, do phong trà o bảo há»™ thÆ°Æ¡ng mại trên thế giá»›i ngà y cà ng nhiá»u. Bên cạnh đó, ngà nh thép Việt tăng trưởng nhanh. Ngoà i mở rá»™ng tại thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c, XK thép cÅ©ng đạt những kết quả tốt. Và dụ, năm 2016, Việt Nam XK đạt 3,6 triệu tấn thép và năm 2017 XK đạt 4,7 triệu tấn thép. Năm nay, vá»›i Ä‘Ã XK đạt được ná»a đầu năm, nếu không bị ngăn cản bởi các vụ kiện phòng vệ thÆ°Æ¡ng mại, XK thép hoà n toà n có thể đạt con số trên 5 triệu tấn. Việc XK vá»›i tốc Ä‘á»™ tăng trưởng nhanh khiến thép Việt bị các nÆ°á»›c chú ý, áp dụng biện pháp phòng vệ thÆ°Æ¡ng mại để bảo vệ sản xuất trong nÆ°á»›c.
Äại diện má»™t doanh nghiệp thép chia sẻ, để tránh bị kiện, doanh nghiệp trong nÆ°á»›c phải nâng cao năng lá»±c cạnh tranh, nghiên cứu kỹ, xây dá»±ng chiến lược kinh doanh tháºn trá»ng. Cần trang bị kiến thức vá» các luáºt lệ quốc tế để có ứng xá» phù hợp. Hợp tác đầy đủ vá»›i cÆ¡ quan Ä‘iá»u tra của nÆ°á»›c khởi kiện - trả lá»i các bảng câu há»i - nhằm minh bạch thông tin để chứng minh nguồn gốc xuất xứ rõ rà ng.
Chẳng hạn, chứng minh thép ná»n để sản xuất ra sản phẩm hoà n chỉnh không có nguồn gốc từ Trung Quốc hay không được trợ cấp, không phá giá. Doanh nghiệp cần có bá»™ pháºn pháp chế chủ Ä‘á»™ng tìm hiểu, nghiên cứu các vụ kiện để quản lý rủi ro.
Ông SÆ°a cÅ©ng khuyến cáo, các doanh nghiệp nên chủ Ä‘á»™ng Ä‘a dạng hóa thị trÆ°á»ng xuất khẩu, đồng thá»i nắm bắt kỹ những thay đổi vá» pháp luáºt của nÆ°á»›c nháºp khẩu. Các doanh nghiệp XK cần nghiên cứu, bố trà thị trÆ°á»ng XK hợp lý, tránh táºp trung chủ yếu và o má»™t và i thị trÆ°á»ng gây ra tình trạng XK tăng Ä‘á»™t biến, tạo cá»› cho các nÆ°á»›c NK tiến hà nh khởi xÆ°á»›ng Ä‘iá»u tra. Ngoà i ra, các doanh nghiệp XK thép cÅ©ng phải nâng cao năng lá»±c cạnh tranh của sản phẩm cÅ©ng nhÆ° nâng cao nháºn thức vá» thÆ°Æ¡ng mại quốc tế, tránh rủi ro có thể xảy ra./.
Nguồn tin: VOV