Thay đổi để ứng phó tình hình
Ãp lá»±c ngà y cà ng đè nặng lên vai các nhà xuất khẩu thép. Ngay sau khi Mỹ đánh thuế rất cao lên sản phẩm thép và nhôm nháºp khẩu từ các nÆ°á»›c, trong đó có Việt Nam, thì má»›i đây Liên hiệp châu Âu (EU) tuyên bố áp thuế đối vá»›i 23 sản phẩm thép nháºp và o thị trÆ°á»ng nà y.
Cụ thể, từ ngà y 19-7, EU áp mức thuế bổ sung 25% đối vá»›i 23 sản phẩm thép nháºp khẩu nếu khối lượng nháºp khẩu các mặt hà ng nà y và o thị trÆ°á»ng EU vượt hạn ngạch trung bình của ba năm qua. Äá»™ng thái nà y của EU là nhằm ngăn chặn tình trạng thép nháºp khẩu đổ và o thị trÆ°á»ng châu Âu sau khi Mỹ tăng thuế đối vá»›i thép nháºp khẩu hồi tháng 3-2018. Bức tÆ°á»ng thuế quan và o EU ngà y cà ng dá»±ng cao hÆ¡n cÅ©ng khá dá»… hiểu bởi đây là tác Ä‘á»™ng dây chuyá»n khi EU lo ngại các nÆ°á»›c xuất khẩu thép chuyển hÆ°á»›ng sang thị trÆ°á»ng EU sẽ đẩy các nhà sản xuất ở thị trÆ°á»ng nà y và o thế bất lợi.
Äối vá»›i Việt Nam, khi hai cánh cá»a xuất khẩu thép và o thị trÆ°á»ng Mỹ và châu Âu ngà y cà ng bị khép chặt hÆ¡n thì đồng nghÄ©a các nhà sản xuất và xuất khẩu thép trong nÆ°á»›c cà ng gặp nhiá»u khó khăn, bởi xét vá» thị phần, hiện trong tổng lượng thép xuất khẩu của Việt Nam thì Mỹ Ä‘ang chiếm 15%, EU chiếm hÆ¡n 10%, khoảng 60% sang các nÆ°á»›c khu vá»±c Äông Nam Ã, còn lại là các thị trÆ°á»ng khác. Hiện EU Ä‘ang là thị trÆ°á»ng lá»›n thứ ba của các nhà xuất khẩu thép Việt Nam nên tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c lên lượng thép xuất khẩu có thể sẽ rất lá»›n.
Trong xu hÆ°á»›ng chủ nghÄ©a bảo há»™ máºu dịch Ä‘ang trá»—i lên rất mạnh ở nhiá»u thị trÆ°á»ng chứ không chỉ riêng ở Mỹ hay châu Âu, các chuyên gia cho rằng các nhà sản xuất thép của Việt Nam cần định hÆ°á»›ng đầu tÆ°, cÆ¡ cấu lại các dòng sản phẩm, sản xuất và phân bố thị trÆ°á»ng hợp lý hÆ¡n, nhằm vượt khó trong hiện tại cÅ©ng nhÆ° phát triển trong những năm tá»›i.
Theo ông Nguyá»…n Văn SÆ°a, Phó chủ tịch Hiệp há»™i Thép Việt Nam (VSA), trÆ°á»›c sá»± trá»—i lên của chủ nghÄ©a bảo há»™ máºu dịch ở các thị trÆ°á»ng lá»›n hiện nay và có thể sẽ còn mạnh hÆ¡n trong thá»i gian tá»›i, các nhà sản xuất thép trong nÆ°á»›c cần nâng cao năng lá»±c cạnh tranh bằng việc đầu tÆ° dây chuyá»n công nghệ hiện đại để tạo ra sản phẩm chất lượng, giá cả hợp lý cùng vá»›i dịch vụ thị trÆ°á»ng tốt. Song song đó, cần theo sát các diá»…n biến của thị trÆ°á»ng thế giá»›i, sá»± thay đổi của các “luáºt chÆ¡i†thÆ°Æ¡ng mại thế giá»›i để có biện pháp ứng phó phù hợp. Ngoà i ra, các nhà xuất khẩu thép nên tìm kiếm thêm các thị trÆ°á»ng má»›i đến để tránh bị Ä‘á»™ng do lệ thuá»™c và o má»™t hai thị trÆ°á»ng.
CÅ©ng theo ông SÆ°a, quan trá»ng nhất và để bù lại sá»± suy giảm của thị trÆ°á»ng xuất khẩu, các nhà sản xuất thép cần giữ bằng được thị trÆ°á»ng ná»™i địa vì thá»±c tế cho thấy lượng thép từ nÆ°á»›c ngoà i đổ và o thị trÆ°á»ng Việt Nam cÅ©ng ngà y cà ng nhiá»u, cạnh tranh gay gắt vá»›i thép trong nÆ°á»›c. Và dụ nhÆ° tôn mạ và tôn sÆ¡n phủ mà u trong năm 2017 nháºp khẩu từ nÆ°á»›c ngoà i và o Việt Nam lên đến gần 1,5 triệu tấn trong khi các nhà sản xuất thì lại Ä‘ang tìm Ä‘Æ°á»ng xuất khẩu các dòng sản phẩm nà y.
“Tá»± thân các nhà sản xuất khó có thể giữ được thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c nếu thiếu các công cụ phòng vệ thÆ°Æ¡ng mại để ngăn chặn các sản phẩm nháºp khẩu từ nÆ°á»›c ngoà iâ€, ông SÆ°a nháºn định thêm. Theo ông, nhiệm vụ nà y thuá»™c vá» các cÆ¡ quan chức năng liên quan. Mặc dù các cÆ¡ quan nà y trong thá»i gian qua đã ná»— lá»±c xây dá»±ng những hà nh lang pháp lý bảo vệ sản xuất trong nÆ°á»›c nhÆ°ng vẫn còn nhiá»u kẽ hở để các nhà nháºp khẩu lách qua, Ä‘Æ°a thép và o.
Bảo vệ thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c
Câu chuyện Ä‘iển hình vá» sản phẩm thép nÆ°á»›c ngoà i ồ ạt chảy và o Việt Nam có thể nhắc đến là dòng thép xây dá»±ng Ä‘á»™i lốt thép hợp kim để né thuế từ Trung Quốc đổ và o Việt Nam diá»…n ra những năm qua, khiến các nhà sản xuất thép trong nÆ°á»›c vất vả chống chá»i để giữ thị trÆ°á»ng. Sau nhiá»u biện pháp ngăn chặn, đến nay lượng thép Ä‘á»™i lốt hợp kim né thuế và o Việt Nam đã giảm dần.
Tuy nhiên, nhìn rá»™ng ra các dòng sản phẩm khác nhÆ° thép thanh, thép ống, thép cuá»™n, thép hình cÅ©ng nhÆ° má»™t số loại thép khác hiện vẫn có má»™t lượng lá»›n nháºp khẩu và o Việt Nam hà ng năm trong khi các nhà sản xuất trong nÆ°á»›c vẫn có thể cung cấp được. Äiá»u nà y cho thấy ngà nh thép Việt Nam cần hÆ¡n nữa các biện pháp mạnh mẽ để bảo vệ các nhà sản xuất trong nÆ°á»›c.
Theo các chuyên gia ngà nh thép, vá»›i thị trÆ°á»ng hÆ¡n 90 triệu dân và lượng thép sá» dụng bình quân đầu ngÆ°á»i chỉ đạt khoảng 200 ki lô gam/ngÆ°á»i/năm thì đây là mức tiêu thụ thấp nếu so vá»›i nhiá»u quốc gia. Vá» tổng thể, ngà nh thép chỉ Ä‘ang xuất khẩu được khoảng 20% sản phẩm và 80% lượng còn lại Ä‘ang được tiêu thụ trong nÆ°á»›c; mặt khác dÆ° địa tiêu thụ thép còn rất lá»›n bởi kinh tế phát triển, tốc Ä‘á»™ xây dá»±ng còn tăng cao, nên theo các chuyên gia, Ä‘iá»u mà các nhà sản xuất thép trong nÆ°á»›c cần táºp trung là giữ thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c để tránh thua thiệt ngay trên sân nhà , đồng thá»i cần tăng sức cạnh tranh ở thị trÆ°á»ng xuất khẩu. Má»™t trong những giải pháp quan trá»ng là đổi má»›i công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm.
Trên thá»±c tế, ngà nh thép trong nÆ°á»›c cÅ©ng Ä‘ang đầu tÆ° Ä‘a dạng sản phẩm, đồng thá»i lượng thép sản xuất và tiêu thụ tiếp tục tăng cao. Hiệp há»™i Thép Việt Nam cho biết trong sáu tháng đầu năm nay, tổng lượng thép các loại sản xuất được là 11,7 triệu tấn (tăng 20% so vá»›i cùng kỳ), tiêu thụ được trên 10,6 triệu tấn (tăng đến gần 30% so cùng kỳ). Bên cạnh đó, lượng thép cuá»™n cán nóng nháºp khẩu giảm đáng kể trong sáu tháng đầu năm và dá»± báo sẽ giảm mạnh trong cả năm nay. Nếu cả năm 2017 Việt Nam nháºp khẩu khoảng 15 triệu tấn thép (trong đó có 8 triệu tấn thép cuá»™n cán nóng) thì dá»± báo năm 2018 giảm còn dÆ°á»›i 13 triệu tấn và tiếp tục giảm trong những năm tá»›i.
Má»™t số nhà sản xuất thép trong nÆ°á»›c đã đầu tÆ° đổi má»›i công nghệ, mở rá»™ng sản xuất trong và i năm gần đây nhằm tăng sức cạnh tranh cả ná»™i địa lẫn thị trÆ°á»ng xuất khẩu nhÆ° Tổng công ty Thép Việt Nam, Thép Hòa Phát, Tôn Hoa Sen, Thép Việt Nháºt, Pomina... Bà Võ Thị Hạnh, Giám đốc Công ty Thép Việt Pháp, nói rằng bà tin và o sá»± phát triển của thị trÆ°á»ng ná»™i địa dù có thá»i Ä‘iểm rất khó khăn bởi sá»± thâm nháºp của nhiá»u loại thép ngoại giá rẻ. Bà cho biết hoạt Ä‘á»™ng của nhà máy được duy trì ổn định nhá» và o việc đầu tÆ° bổ sung cho dây chuyá»n sản xuất để nâng cao chất lượng, giảm giá thà nh sản phẩm để tăng sức cạnh tranh, cải thiện hệ thống phân phối...
“Trong giai Ä‘oạn hiện nay, khi nhiá»u nÆ°á»›c tăng cÆ°á»ng đánh thuế để bảo há»™ ngà nh sản xuất thép của há» thì tôi nghÄ© các cÆ¡ quan quản lý cần tăng cÆ°á»ng hÆ¡n nữa chÃnh sách bảo vệ nhà sản xuất thép trong nÆ°á»›c, bởi thép ná»™i còn phải chống đỡ nhiá»u vá»›i thép ngoạiâ€, bà Hạnh nói. Bà cÅ©ng cho rằng thị trÆ°á»ng thép Việt Nam sẽ còn phát triển mạnh trong thá»i gian tá»›i vá»›i mức tăng trưởng 10-15% má»—i năm.
Theo má»™t số chuyên gia, qua những số liệu vá» sản xuất, tiêu thụ, nguồn cung nguyên liệu thép của các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c... cho thấy dÆ° địa để phát triển của thị trÆ°á»ng ná»™i địa vẫn còn nhiá»u khi thị trÆ°á»ng xuất khẩu gặp khó. Nếu khai thác tốt thị trÆ°á»ng ná»™i địa cùng vá»›i các chÃnh sách bảo vệ thÆ°Æ¡ng mại trong nÆ°á»›c thì cÅ©ng không phải quá lo lắng má»™t khi cánh cá»a xuất khẩu và o các thị trÆ°á»ng lá»›n nhÆ° Mỹ, EU có bị khép chặt hÆ¡n trong thá»i gian tá»›i.
Nguồn tin: Kinh tế Sà i gòn