7.5.5. Dàn cấu tạo vá»›i thanh dàn từ thép ống

Các thanh dàn đ�u được dùng thép ống, đặc điểm của loại dàn này là tr�ng lượng nhẹ, thư�ng được làm kết cấu đỡ mái trong nhà nhịp khá lớn như triển lãm, cung thể thao, sân vận động có mái che v.v... Tiết diện thanh có bán kính quán tính lớn vì vậy rất cứng và độ ổn định cao, chúng chịu nén tốt. Khi hàn các thanh thép ống cần đảm bảo đầu ống kín để chống ăn mòn.
�ể đảm bảo ổn định cục bộ của thành ống, tỉ số giữa đư�ng kính ống D và chi�u dày thành ống t (D/t) không vượt quá 30 đối với thanh cánh; 90 đối với thanh bụng. Trục hình h�c của các thanh được lấy làm trục để định vị. Trong trư�ng hợp không sử dụng hết khả năng chịu lực của thanh cánh cho phép trục có độ lệch tâm là 1/4 đư�ng kính thanh cánh.
Tính toán nút khá phức tạp, nhi�u phần liên quan đến lý thuyết v� trụ.
�ể liên kết thanh xiên vào thanh cánh có nhi�u biện pháp. Thông thư�ng ngư�i ta dùng các biện pháp liên kết như hình 7.27. Liên kết hàn trực tiếp không cần bản mã (hình 7.27,a), và để tránh hiện tượng ép lõm thanh cánh, đư�ng kính thanh bụng d phải lớn hơn 30% đư�ng kính của thanh cánh D (d>30%D).
Khi chi�u dày thanh cánh không đủ, có thể gia cư�ng bằng các bản ốp cong (hình 7.27,b). Các bản ốp cong này có thể được cắt từ những ống thép có cùng đư�ng kính, hoặc được uốn từ thép tấm có chi�u dày không nh� hơn chi�u dày thanh cánh và không lớn hơn 2 lần chi�u dày thanh cánh.
Khi tải tr�ng lớn bắt buộc phải dùng bản mã để liên kết các thanh (hình 7.27,c,d). Bản mã hàn vào thanh cánh (theo trục thanh nằm trong mặt phẳng dàn) các thanh bụng được xẻ rãnh luồn vào bản mã, liên kết bằng bốn đư�ng hàn.

Có thể dập bẹt đầu ống thép (chỉ được áp dụng đối với thép các bon thấp hoặc loại thép dẻo khác) (hình 7.27,e,f).

Hình. 7.27. Các dạng liên kết thanh thép ống vào thanh cánh:

a - liên kết hàn không bản mã; b- hàn có bản đệm cong; c,d - hàn đầu ống đã đập bẹt; e,f - hàn dùng bản mã; g – dùng cầu hàn

Ứng suất d�c theo chi�u dài đư�ng hàn phân bố không đ�u và phụ thuộc vào tỉ số các đư�ng kính của các ống thép được hàn, chi�u dày thành ống của thanh cánh, góc nghiêng của ống, các đặc trưng của vật liệu làm thép ống làm thanh cánh.
�ộ b�n đư�ng hàn liên kết thanh bụng vào cánh có thể tính theo công thức

Trong đó:0,85 - hệ số đi�u kiện làm việc đư�ng hàn, xét đến sự phân bố ứng suất không đ�u theo chi�u dài đư�ng hàn; lw - chi�u dài đư�ng hàn, tính như sau

Trong đó Dtb là đư�ng kính trung bình của ống thép có chi�u dày nh� hơn; t là chi�u dày thanh thép ống nh� hơn.

Hình. 7.28. Các dạng liên kết nối thép ống: a- liên kết hàn 2 ống lót và đư�ng hàn thẳng; b- hàn dùng ống lót và đư�ng hàn xiên; c- hàn 2 ống thép dùng bản cong ốp bên ngoài; d- hàn 2 ống thép khác đư�ng kính; e- dùng bulông

Trư�ng hợp cư�ng độ của que hàn nh� hơn cư�ng độ của thép cơ bản thì dùng đư�ng hàn xiên có ống đệm bên trong để tăng chi�u dài đư�ng hàn (hình 7.28, b).
Ngoài ra khi liên kết đối đầu không đảm bảo được độ b�n, liên kết các ống thép cùng đư�ng kính có thể được hàn với hai bản ốp cong, chế tạo bằng cách cuộn từ thép tấm hoặc được cắt ra từ ống có cùng hoặc đư�ng kính lớn hơn một chút với thép ống cần hàn (hình 7.28,c). Bản ốp cần được cắt theo đư�ng cong để tăng chi�u dài đư�ng hàn đảm bảo cho cư�ng độ mối hàn bằng cư�ng độ thép cơ bản. Chi�u dày ống lót bằng thép hoặc bản ốp và chi�u cao đư�ng hàn nên lấy bằng 20% chi�u dày các ống thép cần hàn. Chi�u dài đư�ng hàn khi sử dụng bản ốp cong được tính theo công thức sau:

Trong đó: a là chi�u dài đư�ng cong của bản ốp d�c theo trục ống thép; n là số lượng bản đệm cong bao quanh chu vi ống thép.
Liên kết hàn các ống thép chịu nén có đư�ng kính khác nhau, hoặc liên kết tại những vị trí trục thanh bị gãy khúc có thể được thực hiện bằng cách dùng các bản mặt bích bịt đầu ống (hình 7.28,d).
Tại công trư�ng cũng hay dùng liên kết bulông nối thông qua mặt bích (hình 7.28,e).

Giải pháp nút gối có thể như hình 7.29. Dàn nối với cột cả hai vị trí cánh trên và dưới (hình 7.29,a); dàn chỉ liên kết với gối đỡ ở mút trên với cột

Hình. 7.28. Nối nút gối

CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 7:
- Phân loại dàn thép ? Các dạng dàn và hệ thanh bụng thư�ng dùng. Các kich thước chính của dàn ? Phạm vi ứng dụng ?
- Tác dụng và cách bố trí các loại giằng trong dàn mái ?
- Xác định chi�u dài tính toán thanh dàn ? Tiết diện hợp lý của thanh dàn ?
- Thiết kế thanh dàn chịu kéo đúng tâm, chịu nén đúng tâm, chịu lực d�c và uốn ?
- Thiết kế chi tiết dàn ?
- Cách thể hiện bản vẽ dàn ?